🪱 गांडूळ खत निर्मिती उद्योग 2025 – कमी गुंतवणुकीत नफा देणारा व्यवसाय

🪱 गांडूळ खत निर्मिती उद्योग 2025 

गांडूळ खत निर्मिती उद्योग हा सध्या ग्रामीण व शहरी भागातील शेतकऱ्यांसाठी कमी खर्चात सुरू करता येणारा आणि चांगला नफा देणारा पर्याय ठरत आहे. जैविक शेती वाढत असल्याने गांडूळ खताची मागणीही प्रचंड वाढली आहे. चला जाणून घेऊया, गांडूळ खत व्यवसायाची संपूर्ण माहिती आणि त्यासाठी कोणत्या योजना उपलब्ध आहेत.

✅ गांडूळ खत म्हणजे काय?

गांडूळ खत म्हणजे गांडूळाच्या साहाय्याने सेंद्रिय कचऱ्याचे रूपांतर खतात केले जाते. यामध्ये शेण, पालापाचोळा, भाज्यांचे अवशेष इत्यादी वापरले जातात. हे खत मातीचा कस वाढवते आणि पिकांची उत्पादनक्षमता सुधारते.

🔧 व्यवसाय कसा सुरू कराल?

आवश्यक गोष्टी माहिती

जागा 500 ते 1000 चौरस फूट जागा

साहित्य गांडूळ, शेण, पालापाचोळा, प्लास्टिक शीट

शेड पावसापासून संरक्षणासाठी

पाणी योग्य ओलावा ठेवण्यासाठी

प्रशिक्षण स्थानिक कृषी कार्यालय / NGO कडून मिळते

✅ प्रारंभिक गुंतवणूक: ₹30,000 – ₹1,00,000

💸 उत्पन्न कसे मिळते?

    गांडूळ खत विक्री (₹5 ते ₹10 प्रति किलो)

    गांडूळ विक्री (₹300 ते ₹500 प्रति किलो)

    खत पॅकिंग करून मार्केटिंग केल्यास उत्पन्न वाढते

🏛️ गांडूळ खत व्यवसायासाठी उपलब्ध योजना:

1. राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY)

    गांडूळ खत प्रकल्पासाठी अनुदान दिले जाते.

    शेड, साहित्य व प्रशिक्षणासाठी मदत मिळते.

2. PMFME योजना (Pradhan Mantri Formalization of Micro Food Enterprises)

    सेंद्रिय खत उत्पादनासाठी लोन व ब्रँडिंगसाठी अनुदान

    महिला SHG आणि छोट्या उद्योजकांसाठी उपयुक्त

3. नाबार्ड व PMEGP कर्ज योजना

    उद्योग सुरू करण्यासाठी बँक कर्ज व 35% पर्यंत सबसिडी

4. राज्य कृषी विभाग

    तालुका कृषी कार्यालयामार्फत अर्ज करता येतो

    सेंद्रिय शेती अनुदानांतर्गत सहाय्य मिळते

📞 संपर्क करा:

विभाग संपर्क माहिती

तालुका कृषी अधिकारी स्थानिक कृषी कार्यालयात भेट द्या

नाबार्ड www.nabard.org

PMFME pmfme.mofpi.gov.in

कृषी विभाग krishi.maharashtra.gov.in

📢 माझा सल्ला:

✅ जर तुमच्याकडे शेती असेल, तर हा व्यवसाय सहज सुरू करता येतो

✅ बाजारात गांडूळ खताची चांगली मागणी आहे – स्थानिक बाजार + ऑनलाइन विक्रीचा वापर करा

✅ स्वस्तात गांडूळ खत विक्रीसाठी ब्रँड तयार करा – गावातील शेतकऱ्यांनाही विक्री करा

📌 उपसंहार:

गांडूळ खत व्यवसाय हा शाश्वत, निसर्गपूरक आणि फायदेशीर व्यवसाय आहे. यासाठी सरकारच्या अनेक योजना व अनुदान उपलब्ध आहेत. योग्य नियोजन व मार्गदर्शन घेतल्यास तुम्ही सुद्धा महिन्याला हजारो रुपयांचे उत्पन्न कमवू शकता!